اینترنت اشیا ، یا اینترنت چیزها (Internet of Things) یک پارادایم نسبتاً جدید است که در سناریوهای ارتباطات بی‌سیم و مدرن به سرعت در حال رشد است. ایده اصلی این مفهوم، حضور فراگیر انواع اشیاء در اطراف ما است، از جمله تگ‌های RFID، سنسورها، محرک‌ها، تلفن‌های همراه و غیره - که از طریق طرح‌های آدرس‌دهی منحصربه‌فرد قادر هستند با برقراری ارتباط با یکدیگر و همکاری برای دستیابی به اهداف مشترک هماهنگ شوند. عبارت اینترنت اشیاء، نخستین بار در ۱۹۹۹ میلادی توسط کوین اشتون بریتانیایی معرفی شد. اشتون این مفهوم را در قالب دنیایی که در آن هر چیز و هر شی‌ای، دارای هویت دیجیتال باشد و کامپیوترها آن‌ها را کنترل و مدیریت نمایند، مطرح نمود.
در پارادایم اینترنت اشیاء (IoT)، بسیاری از اشیاء که ما را احاطه کرده‌اند، در یک یا چند فرم در شبکه قرار می‌گیرند. فناوری‌های شبکه حسگر، برای برآورده ساختن این چالش جدید، که در آن سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی نامرئی در محیط اطراف ما جاسازی شده است، افزایش می‌یابد. این امر باعث تولید مقدار زیادی اطلاعاتی می‌شود که باید در قالب یکپارچه، کارآمد و به‌راحتی قابل تفسیر، ذخیره، پردازش و ارائه شوند.
محاسبات ابری می‌تواند زیرساخت‌های مجازی را برای چنین محاسباتی فراهم کند که دستگاه‌های نظارتی، ذخیره‌سازی، ابزارهای تجزیه‌وتحلیل، پلتفرم‌های ویژوال سازی را ادغام می‌کند. مدل مبتنی بر هزینه که ارائه‌دهندگان خدمات Cloud ارائه می‌دهند، خدمات end to end را برای کسب و کارها و کاربران برای دسترسی به برنامه‌ها بر اساس تقاضا فراهم می‌نمایند.
کاربردهای اینترنت اشیا (IoT)
بدون شک، قدرت اصلی اینترنت اشیا تأثیر بالایی است که در جنبه‌های مختلف زندگی روزمره و رفتار کاربران بالقوه می‌تواند داشته باشد. از دیدگاه یک کاربر، کاربردهای IoT در هر دو زمینه کسب‌وکار و زندگی شخصی قابل مشاهده خواهد بود.
در زمینه کاربردهای روزمره و شخصی، راحتی در سبک زندگی، سلامت ، یادگیری پیشرفته، سرگرمی، کاهش هزینه‌های انرژی تنها برخی از سناریوهای کاربردی ممکن است که پارادایم جدید نقش مهمی در آینده‌ای نزدیک دارد. به‌طور مشابه، از منظر کاربران کسب و کار، تسهیل مواردی نظیر اتوماسیون و تولید صنعتی، تدارکات، مدیریت کسب و کار / فرآیند، کاربردهای پزشکی، حوزه سلامت ، امنیت و حمل و نقل هوشمند مردم و کالاها قابل مشاهده است.
Forrester در گزارشی ، دو فرصت کلیدی در زمینه‌ی اینترنت اشیا (Internet of Things) معرفی نموده است:
- محصولات هوشمند: بهره‌برداری شرکت‌ها از ویژگی‌های مدرن IoT و در محصولات هوشمند و ایجاد تجربه‌های جدید برای کاربران
- هوشمندی کسب و کار: بهره‌برداری شرکت‌ها از اینترنت اشیا جهت افزایش بهره‌وری اطلاعاتی و عملیاتی
در ادامه چند مورد از کاربردهای‌های اینترنت اشیا در صنایع مختلف ارائه می‌شود.
روشنایی هوشمند:
تصور کنید هنگامی که به خانه بر می‌گردید، روشنایی خانه قبل از ورودتان روشن شود و لامپ‌های کنار تخت به‌طور خودکار شب‌ها کم‌نور شود و صبح‌ها با تنظیم رنگ و روشنایی، شما را بیدار کند. نورپردازی یک فناوری قدرتمند است که می‌تواند زندگی روزمره ما را در بسیاری جهات تقویت و در عین حال در حفظ انرژی خانه، سازمان‌ها و شهرها مؤثر باشد.
خودروهای هوشمند:
خودروهای هوشمند می‌توانند به ایمنی و امنیت سرنشینان کمک کنند. این ماشین‌ها اطلاعات مربوط به شرایط جاده‌ای، ترافیکی و سایر موانع را در اختیار راننده قرار می‌دهند. سنسورهای تعبیه شده در خودروها، به شناسایی محیط اطراف و موقعیت‌یابی کمک می‌کند. اپلیکیشن‌های ارتباطی می‌توانند در صورت سانحه، با مراکز اورژانس طور خودکار تماس بگیرند و همچنین تعمیرات و نگهداری وسایل نقلیه که راهی پیشگیرانه برای تأمین امنیت خودرو است، به خوبی از خرابی‌های ناگهانی و هزینه‌های غیر منتظره جلوگیری کند.
محافظت از محیط زیست:
IoT می‌تواند به‌طور گسترده بر حفظ محیط زیست تأثیرگذار باشد. افزایش بهره‌وری تولید از طریق اینترنت اشیا به کاهش مصرف انرژی کمک می‌کند و کلان داده‌ها با کمک سیستم‌های نظارتی، اطلاعات ارزشمندی از محیط‌هایی که بر سلامت ما تأثیر گذارند فراهم می‌آورند. IoT روش‌های خلاقانه‌ای برای کنترل جنبه‌های مختلف حفاظت از محیط، تغییرات آب و هوایی و جلوگیری از شکار غیرمجاز و جنگل‌زدایی دارد.
اینترنت اشیا و سلامت:
با ادغام IoT و زندگی ، بهبود قابل توجهی در حوزه سلامت و خدمات بیمارستانی در حال وقوع است. اینترنت اشیا برای بیماران این امکان را فراهم می‌کند تا کنترل وضعیت را در دست بگیرند و پزشکان و کارکنان بیمارستان نیز می‌توانند مراقبت‌های مؤثری را ارائه دهند. پزشکان با جمع آوری داده‌های بیمار در طول اقامت در بیمارستان و یا با استفاده از سیستم‌های Telemedicine، دیدگاه‌های دقیق‌تری نسبت به وضعیت بدن بیمار کسب نموده و طرح‌های مراقبتی ویژه و تخصصی‌تری را برای هر بیمار ارائه دهند .
کلان داده:
اینترنت اشیا مانند اقیانوسی از کلان داده‌ها است که می‌تواند به شهرها برای پیش‌بینی‌های دقیق ، ارائه‌ی خدمات پزشکی به‌موقع، تعمیرات و نگهداری ماشین‌آلات و به کسب و کارها با ایجاد بینش از این داده‌ها کمک کند. با پیشرفت اینترنت اشیا و کاربردهای رو به گسترش آن، حجم داده‌هایی که به وسیله محرک‌ها و سنسورها ایجاد می‌شود افزایش یافته و در این امر فرصت‌های زیادی برای کسب و کارها فراهم خواهد ساخت.
تولید:
کاربرد اینترنت اشیا در تولید منجر به هزینه‌های پایین‌تر تولید و کیفیت بالاتر خواهد شد. دستگاه‌های هوشمند و سنسورها اشتباه نمی‌کنند و با دقت و بهره‌وری بالا کارهای خود را انجام می‌دهند. برای آن دسته از تولیدکنندگان که محصولات پیچیده‌ای مانند اجزای هواپیما تولید می‌کنند، اطمینان از اتصال یکپارچه اجزا بسیار حائز اهمیت است. با استفاده از تکنولوژی‌های ردیابی علاوه بر جلوگیری از هزینه‌های اضافی، به سرعت می‌توان از اشتباهاتی که در حال وقوع است جلوگیری نمود.
کشاورزی:
اپلیکیشن‌های اینترنت اشیا برای پاسخگویی نیازهای بخش کشاورزی به طور روز افزودن در حال پیشرفت است و منجر به فرایندهای کارآمدتر با بازدهی بیشتر می‌شوند. مثلاً جمع‌آوری داده‌ها در مورد شرایط کاشت و خاک باعث مدیریت بهتر منابع از جمله آب و کود مصرفی می‌شود؛ سیگنال‌های جی‌پی‌اس می‌توانند اطلاعات دقیق آب و هوایی را ارائه دهند که می‌تواند مورد تحلیل قرار گیرد و با سیستم‌های آبیاری و نظارتی یکپارچه شود. هواپیماهای بدون سرنشین (درن‌ها) و سنسورها می‌توانند داده‌های زمانی واقعی محصولات کشاورزی، آبیاری و دام را جمع‌آوری نموده و با سیستم‌های دیگر یکپارچه شوند.
امنیت اینترنت اشیا و خطرات مرتبط:
در IoT نیز حفاظت از داده‌های کاربران بسیار مهم است. بدین منظور سیستم‌های اینترنت اشیا باید از نظر امنیتی امکان تشخیص بدافزارها یا تهدیدها را داشته باشند و پروتکل‌های امنیتی استاندارد را رعایت نمایند. در غیر این صورت کل یک سیستم می‌تواند توسط اتصال یک دستگاه غیرمجاز به خطر بیفتد. سایر ریسک‌ها و خطرات ممکن شامل حفاظت از کلان داده‌های تولید شده و داده‌های ضروری که قدرت و فواید اینترنت اشیا را افزایش می‌دهند، می‌باشد که این ضرورت را ایجاد می‌کند در لایه طراحی سیستم‌های مختلف ، تمامی موارد امنیتی را لحاظ نمود.
چشم انداز اینترنت اشیا:
تکامل اینترنت و پهنای باند و پروتکل‌های ارتباطی در پیشرفت IoT بسیار مهم است. هر ساله اینترنت سریع‌تر و ارزان‌تر می‌شود و علاوه بر این، دستگاه‌های دیگری با عملکرد داخلی Wi-Fi ایجاد می‌شوند و پروتکل‌های پیشرفته‌تری مانند NB-IoT برای اینترنت اشیا با سرعت بیشتر و مصرف انرژی پایین‌تری در حال توسعه است. در نتیجه، اشیا با سرعت بیشتر و ارزانتری به اینترنت متصل خواهند شد.
با توجه به (WoT (Web of Things ، جریان داده‌ها از فرد به فرد، از فرد به دستگاه و از دستگاه به دستگاه وجود دارد. ارتباط دستگاه‌ها به‌طور فزاینده‌ای به اتصالات اینترنتی ختم می‌شود. در نهایت، اینترنت اشیا می‌تواند وسیله‌ای برای سود بیشتر، راحتی بیشتر و استفاده بهتر از منابع، حفظ انرژی و محیط زیست در آینده‌ای نه چندان دور باشد.
شرکت نبکا با استفاده از تیم‌های متخصص و دانش‌بنیان خود موفق به طراحی، توسعه، تولید و تجاری‌سازی محصولات و راهکارهای مبتنی بر اینترنت اشیا در حوزه‌های مختلف شده است.